اطلاعیه اعلام شرایط و ضوابط، تاریخ، نحوه ثبت‌نام و انتخاب رشته مقطع کاردانی سال 1404

به اطلاع متقاضيان پذیرش در مقطع كارداني ويژه دانشگاه ملی و مهارت و مؤسسات آموزش عالي غيردولتي-غيرانتفاعي در سال 1404 مي‌رساند كه «سامانه ثبت‌نام و انتخاب رشته» به صورت اينترنتي از روز سه‌شنبه به تاریخ 1404/04/17فعال خواهد شد و ثبت نام و انتخاب رشته تا روز دوشنبه به تاریخ 1404/04/23 ادامه خواهد داشت. بر اين اساس ضرورت دارد كه متقاضيان در مهلت در نظر گرفته شده و پس از مطالعه دقيق«دفترچه راهنماي ثبت‌نام و انتخاب رشته» و فراهم نمودن مدارك و اطلاعات مورد نياز ثبت‌نام، به درگاه اطلاع‌رساني این سازمان به نشاني: www.sanjesh.org مراجعه و نسبت به ثبت‌نام در سامانه اقدام کنند. با توجه به اينكه ثبت‌نام و انتخاب رشته هم‌زمان در يك مرحله انجام مي‌شود، متقاضيان باید با توجه به رشته‌محل‌هاي اعلام شده در «دفترچه راهنمای ثبت‌نام و انتخاب رشته» نسبت به انتخاب و درج رشته‌محل‌هاي مورد علاقه خود در سامانه مذکور اقدام کنند.
دفترچه‌ راهنمای ‌ثبت‌نام و انتخاب رشته هم‌زمان با شروع ثبت‌نام از طریق درگاه اطلاع‌رسانی این‌سازمان قابل ‌دسترس‌ خواهد بود.
شرايط ثبت‌نام‌:
علاقه‌مندان به تحصيل در مقطع كارداني ويژه دانشگاه ملی و مهارت و مؤسسات آموزش عالي غيردولتي – غيرانتفاعي باید ضمن اطلاع از شرايط عمومي و اختصاصي، مقررات وظيفه عمومي، مقررات مربوط به ضوابط ثبت‌نام اتباع غيرايراني و توضيحات مربوط به سهميه، در صورتي كه شرايط مذكور را دارند، به عنوان متقاضی اين دوره منحصراً در يك رشته امتحاني و متناسب با رشته تحصيلي و کد رايانه‌اي ديپلم خود (طبق ضوابط مندرج در دفترچه راهنماي ثبت‌نام و انتخاب رشته) ثبت‌نام کنند. لازم به توضيح است كه پذيرش در تعدادي از رشته هاي امتحاني مذكور بدون آزمون و بر اساس سوابق تحصيلي (معدل کل ديپلم) صورت خواهد پذيرفت.
همه متقاضيان، اعم از اينكه پذيرش در رشته امتحاني آنان با آزمون يا بر اساس سوابق تحصيلي (بدون آزمون) باشد، لازم است كه مطابق ضوابط دفترچه راهنما و توضيحات اين اطلاعيه در آزمون مذكور ثبت‌نام و انتخاب رشته کنند. در صورت عدم ثبت‌نام در تاريخ مقرر، پذيرش متقاضي پس از پايان مهلت تعيين شده امكان‌پذير نخواهد بود.
برای ثبت‌نام‌ در این آزمون لازم است اقدام‌های زیر انجام شود:
1- دریافت دفترچه راهنماي ثبت‌نام و انتخاب‌رشته از درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور و مطالعه آن.
2- آماده نمودن مدارك و اطلاعات مورد نياز جهت ثبت‌نام.
3- خريد کارت اعتباري ثبت نام به وسيله كارت‌هاي بانكي عضو شبكه شتاب كه پرداخت الكترونيكي آنها فعال است، با مراجعه به درگاه اطلاع‌رساني سازمان و پرداخت مبلغ 2/900/000 (دو میلیون و نهصدهزار) ريال به عنوان وجه ثبت‌نام شركت در آزمون.
تبصره 1: متقاضیان علاقه‌مند به گزينش در رشته‌هاي تحصيلي موسسات آموزش عالي غير دولتي – غيرانتفاعي، لازم است پس از اطمینان از پذیرش موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی در رشته امتحانی مورد تقاضا، علاوه بر پرداخت مبلغ ثبت نام، نسبت به پرداخت مبلغ 800/000 (هشتصد هزار) ريال ديگر نيز براي دوره‌هاي مذكور به صورت اینترنتی اقدام کنند.
تبصره 2: با توجه به اينكه مقرر شده در مراحل مختلف فرآيند اين آزمون، خدماتي از طريق پيام كوتاه به متقاضیان ارائه شود، مبلغ 140/000(صدوچهل هزار ريال) به عنوان هزينه استفاده از خدمات پيام كوتاه دريافت مي شود.
4- ثبت‌نام از طریق درگاه اطلاع‌رساني سازمان سنجش آموزش كشور‌ به نشاني: www.sanjesh.org در زمان مقرر (1404/04/17لغايت 1404/04/23).
دستورالعمل و نحوه تكميل تقاضانامه ثبت‌نام اينترنتي:
به متقاضیان توصيه مي‌شود كه مطابق دستورالعمل مندرج در دفترچه راهنماي ثبت‌نام و انتخاب رشته، ابتدا فرم پيش‌نويس تقاضانامه مندرج در دفترچه مذكور را تكميل نموده و سپس براساس فرم پيش‌نويس، با مراجعه به درگاه اطلاع‌رسانی این سازمان، اطلاعات لازم را براساس بندهاي برنامه نرم‌افزاري ثبت‌نام وارد نمايند. راهنماي جامع نحوه تكميل فرم در برنامه نرم‌افزاري ثبت‌نام اينترنتي موجود است و متقاضیان براي كسب اطلاع بيشتر مي‌توانند به اين راهنما مراجعه نمايند.
تبصره 1: دانش آموزان سال آخر که موفق به دريافت مدرك ديپلم نشده‌اند، در اين مرحله، درج معدل براي آنها الزامي نيست. اين گروه از متقاضیان باید از روز سه‌‌شنبه به تاريخ 1404/06/04لغايت روز پنج‌شنبه به تاريخ 1404/06/06 با مراجعه به قسمت ويرايش اطلاعات در درگاه اين سازمان نسبت به درج و يا ويرايش معدل ديپلم اقدام نمايند. عواقب ناشي از عدم درج معدل به عهده شخص متقاضی خواهد بود.
تبصره 2: دانش‌آموزان و يا فارغ‌التحصيلان شاخه تحصيلي نظري نیز مجاز به ثبت‌نام در اين آزمون هستند. اين متقاضیان ضمن داشتن شرايط و ضوابط مندرج در دفترچه‌ راهنماي ثبت‌نام، توجه داشته باشند كه فقط مجاز به انتخاب رشته‌هاي تحصيلي كارداني ناپيوسته هستند و معدل آنها در مقايسه با متقاضیان شاخه تحصيلي فني و حرفه‌اي و كاردانش در رشته‌هايي كه پذيرش آنها صرفاً براساس سوابق تحصيلي صورت مي‌گيرد تراز خواهد شد. نحوه تراز معدل و عنوان رشته‌هاي كارداني ناپيوسته در دفترچه راهنما درج شده است.
ضمناً متقاضیان لازم است در درج اطلاعات ثبت‌نامی و انتخاب رشته دقت نمايند؛ چرا که، در صورت مشاهده هرگونه مغايرت در موارد قيد شده در تقاضانامه ثبت‌نام با مدارك متقاضی در صورت پذيرفته شدن در آزمون، مطابق مقررات و ضوابط رفتار خواهد شد.
تبصره 3: چنانچه متقاضي در مرحله ثبت‌نام اقدام به ارائه اطلاعات غلط نمايد و يا در ارسال عكس خود مرتكب اشتباه شود (اعم از اينكه سهواً و يا عمداً باشد) به عنوان متخلف تلقي و برابر مقررات با وي رفتار خواهد شد.
زمان برگزاری، توزيع كارت اينترنتي و محل آزمون:
بر اساس برنامه زماني پيش‌بيني شده، آزمون مقطع كارداني ويژه دانشگاه ملی و مهارت و مؤسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي سال 1404 (براي آن دسته از مجموعه‌هاي ثبت‌نامی كه پذيرش آنها با آزمون است) در روز جمعه به تاريخ 1404/06/07برگزار خواهد شد. متقاضیان لازم است از روز سه‌شنبه به تاريخ 1404/06/04 لغايت روز پنجشنبه به تاريخ 1404/06/06 با مراجعه به درگاه اطلاع‌رساني اين سازمان نسبت به تهيه پرينت كارت و راهنماي شركت در آزمون اقدام نمايند. محل آزمون متقاضیان براساس استان و شهرستان حوزه امتحاني تعيين شده مندرج در بند 29 تقاضانامه تعيين مي شود. لذا لازم است متقاضيان در درج كد مربوط به استان و شهر مورد نظر در تقاضانامه ثبت‌نام دقت کافی را بعمل آورند.

زمان انتخاب كدرشته‌محل‌هاي انتخابي:
بر اساس برنامه زماني، هم‌زمان با ثبت‌نام براي شركت در آزمون، متقاضیان مجموعه‌هاي ثبت‌نامي پذيرش با آزمون و پذيرش با سوابق تحصیلی (بدون آزمون) لازم است كه با مراجعه به درگاه اطلاع‌رساني این سازمان و مطالعه شرايط و ضوابط هر يك از كدرشته‌هاي انتخابي، نسبت به انتخاب كد رشته محل‌هاي خود اقدام نمايند.
توصيه‌هاي‌ مهم‌:
1- مفاد دفترچه راهنما را به دقت مطالعه نمایید.
2- در انتخاب كد مجموعه ثبت‌نامي و همچنين شهرستان محل حوزه امتحاني (براي‌رشته پذيرش با آزمون) دقت لازم را بعمل آورید، چرا که پس از دريافت كد پيگيري و پایان مهلت‌‌ثبت‌نام، برای اصلاح موارد فوق با مشکل‌ مواجه خواهید شد.
3- پس از تكميل تقاضانامه و دريافت كد پيگيري، يك نسخه پرينت از تقاضانامه تهيه و نزد خود نگهداري نمايید.
4- هرگونه‌ تغيير‌ در شرايط و ضوابط ثبت‌نام اين آزمون، به صورت اطلاعيه رسمي از طريق‌ درگاه اطلاع‌رساني اين سازمان و نشريه پيك‌‌سنجش‌ و در صورت لزوم ‌از طريق رسانه‌هاي گروهي ‌اعلام ‌خواهد شد.
5- متقاضيان گرامی، با توجه به اینکه برخی از افراد و موسسات سودجو با سوءاستفاده از عنوان و آدرس اینترنتی سازمان سنجش آموزش کشور اقدام به ساختن سایت‌های مشابه با آدرس اینترنتی این سازمان نموده و از این طریق با اخذ اطلاعات و مشخصات شخصی متقاضيان، اقدام به کلاهبرداری می‌نمایند؛ لازم است برای دریافت اخبار و کارنامه اعلام نتایج آزمون‌ها، منحصراً از طریق درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی :www.sanjesh.org اقدام نمایید و از در اختیار قراردادن کاربری و رمز عبور و اطلاعات شخصی به سایر افراد جداً خودداری نمایید. در ضمن ساختن کارنامه جعلی و استفاده از آن جرم بوده و مستوجب پیگرد قانونی است.

منبع: سایت سنجش

نویسنده : حسین گل صنم لو

به روز رسانی جدول زمان‌بندی خاموشی‌های استان آذربایجان غربی

جدول زمان‌بندی خاموشی‌های استان آذربایجان غربی به روزرسانی و هم اکنون در دسترس مشترکین قرار دارد.

با توجه به افزایش مصرف سراسری برق، گرمای شدید هوا و ضرورت اجرای مدیریت بار، جدول زمان‌بندی خاموشی‌ها برای اطلاع عموم مشترکان استان آذربایجان غربی به روزرسانی و منتشر شد.

جدیدترین برنامه زمانبندی خاموشی مشترکین استان هم اکنون در دسترس هم استانی‌ها قرار دارد و مردم عزیز می‌توانند با روش‌های زیر از وضعیت خاموشی منطقه خود مطلع شوند؛

۱- در سایت شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان غربی به آدرس waepd.ir آخرین تغییرات برنامه به روز شده خاموشی مشترکین استان قرار داشته و مردم با انتخاب گزینه خاموشی‌های با برنامه می‌توانند زمان‌بندی اعمال محدودیت برق را به تفکیک هر شهرستان و با توجه به محدوده محل سکونت خود دریافت نمایند.

اپلیکیشن برق من و ربات برنامه برق من در پیام رسان بله نیز از دیگر روش‌هایی است که مردم عزیز می‌توانند از ساعات و مدت زمان خاموشی‌ها اطلاع یابند.

گفتنی است اجرای این برنامه‌ها صرفاً در صورت نیاز به مدیریت اضطراری بار بوده و در صورت تأمین برق پایدار، امکان لغو یا تغییر آنها وجود دارد.

با توجه به شرایط صنعت برق کشور اعمال این برنامه‌ها جهت گذر از پیک بار تابستان و حفظ پایداری شبکه برق امری ناگزیر بوده از همین رو شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان غربی از صبر، همراهی و درک شرایط مردم فهیم و شریف استان، تشکر و قدردانی کرد.

نویسنده : حسین گل صنم لو

بازگشایی مجدد استخر بزرگ دانشگاه ارومیه

به گزارش صدای آفاق به نقل از خبرگزاری صدا و سیمای استان آذربایجان غربی، با حضور سرپرست دانشگاه ارومیه و جمعی از مدیران، استخر دانشگاه ارومیه که به علت تعمیرات، بازسازی و بهسازی اساسی چند ماه تعطیل بود، بعد از اتمام این عملیات، بازگشایی شد.
تعمیرات اساسی در این استحر شامل تمامی بخش‌های آن بود که با مشارکت بخش خصوصی و با هزینه کرد ۴۵ میلیارد ریال اعتبار در چند ماه انجام شد.

این استخر هم اکنون برای استفاده دانشگاهیان و عموم شهروندان در محل پردیس شهر دانشگاه ارومیه آماده استفاده است.

نویسنده : حسین گل صنم لو

قهوه می‌تواند سرعت پیری را کاهش دهد

طبق پژوهش جدید کافئین با فعال‌کردن سیگنال‌هایی در سلول‌ها می‌تواند سرعت فرایند پیری را کاهش دهد و به افزایش طول عمر کمک کند. در این پژوهش محققان برای اولین‌بار مکانیسم مولکولی ارتباط میان مصرف قهوه و کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن را توضیح داده‌اند.

براساس گزارش ScienceDaily، دانشمندان دانشگاه کوئین مری لندن کشف کرده‌اند که کافئین می‌تواند در سطح سلولی با فرایند پیری مقابله کند. محققان دریافتند که کافئین به‌طور غیرمستقیم، یک «حسگر سوخت سلولی» کلیدی به نام AMPK را فعال می‌کند.

AMPK یک سیستم انرژی باستانی است که هم در موجودات ساده‌ای مانند مخمر و هم در انسان وجود دارد. وظیفه اصلی آن، کمک به سلول‌ها برای مقابله با شرایط استرس‌زا مانند کمبود انرژی است. محقق ارشد این مطالعه می‌گوید: «وقتی سلول‌های شما با کمبود انرژی مواجه می‌شوند، AMPK وارد عمل می‌شود تا به آنها کمک کند. پژوهش ما نشان می‌دهد که کافئین به فعال‌کردن این سوئیچ حیاتی کمک می‌کند.» فعال‌شدن AMPK بر فرایندهای کلیدی مرتبط با پیری مانند نحوه رشد سلول‌ها، ترمیم آسیب‌های DNA و پاسخ به استرس تأثیر مستقیم دارد.

البته چند سال پیش، همین محققان تصور می‌کردند که کافئین مستقیماً بر روی یک تنظیم‌کننده رشد به نام TOR (که آن هم در پیری نقش دارد) تأثیر می‌گذارد. اما مطالعه جدید آنها نشان داد که این تصور اشتباه بوده و کافئین از طریق یک مسیر غیرمستقیم و با فعال‌کردن AMPK، اثرات مفید خود را اعمال می‌کند.

نکته جالب اینجاست که AMPK مورد هدف برخی داروهای ضدپیری هم قرار می‌گیرد. متفورمین (یک داروی رایج دیابت) و راپامایسین، بر روی این سیستم انرژی تأثیر می‌گذارند و درحال‌حاضر به عنوان گزینه‌هایی برای افزایش طول عمر سالم در انسان مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. کشف جدید، کافئین را نیز در کنار این ترکیبات قرار می‌دهد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Microbial Cell منتشر شده است.

نویسنده : حسین گل صنم لو

پرتاب یک کامپیوتر کوانتومی با راکت فالکون ۹ اسپیس‌ایکس به فضا

این کامپیوتر کاربردهای زیادی برای پردازش داده‌های ماهواره‌ای و رصد زمین خواهد داشت.

یک کامپیوتر کوانتومی فوتونیک برای اولین بار در جهان با موفقیت به فضا پرتاب شد. این سیستم پیشرفته که توسط تیمی بین‌المللی به رهبری دانشگاه وین توسعه یافته، با موشک فالکون ۹ اسپیس‌ایکس به مدار زمین ارسال شد تا دوام سخت‌افزار کوانتومی در فضا آزمایش شود. همچنین این کامپیوتر کاربردهای زیادی برای پردازش داده‌های ماهواره‌ای و رصد زمین خواهد داشت.

به گزارش Interesting Engineering، در روز ۲۳ ژوئن (۲ تیر) راکت فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس در مأموریت Transporter 14، علاوه‌بر ده‌ها ماهواره، یک محموله منحصربه‌فرد را نیز با خود به فضا برد: یک کامپیوتر کوانتومی فشرده. این سیستم که قرار است عملیات خود را در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری از سطح زمین آغاز کند، اولین کامپیوتر کوانتومی فوتونیکی است که در شرایط سخت فضا مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

طراحی یک کامپیوتر کوانتومی برای کار در مدار زمین، یک چالش مهندسی فوق‌العاده پیچیده بود. تیمی از محققان به رهبری دانشگاه وین، این دستگاه را به گونه‌ای ساختند که بتواند در برابر نوسانات شدید دما، تشعشعات کیهانی و لرزش‌های شدید هنگام پرتاب مقاومت کند. فرایند مونتاژ نهایی این محموله در یک اتاق تمیز در مرکز هوافضای آلمان و تنها در ۱۱ روز به پایان رسید. هدف اصلی این مأموریت، بهره‌برداری از توانایی منحصربه‌فرد کامپیوترهای کوانتومی در «پردازش لبه‌ای» (Edge Computing) است. این به آن معناست که داده‌های عظیمی که توسط ماهواره‌ها جمع‌آوری می‌شود (مانند تصاویر تشخیص آتش‌سوزی جنگل‌ها یا داده‌های اقلیمی) به‌جای ارسال به زمین، بر روی خود ماهواره و به صورت آنی پردازش می‌شوند. این فرایند نه‌تنها مصرف انرژی را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه زمان پاسخ به رویدادهای اضطراری را نیز به شکل چشمگیری بهبود می‌دهد.

این سیستم کوانتومی برپایه نور (فوتونیک) کار می‌کند و برای فرایندهای محاسباتی بسیار سنگین کارآمدتر از کامپیوترهای کلاسیک است. محققان معتقدند این فناوری کاربردهای گسترده‌ای در زمینه‌هایی چون نظارت بر تغییرات اقلیمی، رصد دقیق زمین، بهبود ارتباطات ماهواره‌ای و حتی تحقیقات بنیادی در فیزیک کوانتوم دارد.

این مأموریت ۲ ساله، علاوه‌بر انجام پردازش‌های علمی، دوام سخت‌افزار کوانتومی در محیط خشن فضا را نیز برای اولین‌بار به صورت عملی آزمایش خواهد کرد.

منبع:دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو

تازه‌ترین تصمیم درباره چگونگی انتقال زائران ایرانی از عربستان

سازمان حج و زیارت اعلام کرد: در پی شرایط اضطراری ایجاد شده در انسداد حریم هوایی کشور، با برنامه‌ریزی این سازمان نخستین گروه زائران کشورمان از مسیر هوایی و زمینی، و از طریق مرز زمینی عراق به ایران منتقل می‌شوند.

به گزارش ایسنا، روابط عمومی سازمان حج و زیارت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «درپی لغو پروازها و نبود امکان استفاده از ناوگان هوایی، سازمان حج و زیارت مجموعه‌ای از راه‌های ممکن برای انتقال «ایمن» حجاج به کشور را مورد بررسی قرار داد و نهایتا یک بسته ترکیبی از سفر هوایی-زمینی برای تسهیل بازگشت زائران مدنظر قرار گرفت.

در برنامه‌ریزی صورت گرفته، با همکاری دولت عربستان سعودی، زائران یک مسافت ۱۰۰۰کیلومتری را با خطوط هوایی عربستان از مدینه به فرودگاه شهر عرعر در مرز عراق منتقل می‌شوند و سپس با اتوبوس‌های پیش‌بینی شده به یکی از شهرهای نجف یا کربلا اعزام می‌شوند.

حجاج پس از استراحت کوتاه و زیارت حرم، به‌وسیله ناوگان زمینی ایرانی به مرزهای کشورمان منتقل و از آنجا به شهرهای محل سکونت خود رهسپار خواهند شد.

سازمان حج و زیارت، در فرایند انتقال زائران تمام تسهیلات لازم اعم از تغذیه، خدمات بهداشتی و حتی اینترنت همراه زائران را در خاک عراق تامین می‌کند.

ضمنا با توجه به شرایط فوق‌العاده کنونی درصورت بروز هرگونه تغییر در فرایند انتقال حجاج، اطلاع‌رسانی لازم انجام خواهد شد.»

از مجموع ۸۶ هزار و ۷۰۰ زائر ایرانی که در مناسک حج تمتع شرکت کرده بودند، درحال حاضر ۷۵,۹۱۵ نفر به دلیل توقف پروازها، همچنان در عربستان به سر می‌برند.

عکس: خبر آنلاین

نویسنده : حسین گل صنم لو

رژیم غذایی‌تان می‌تواند شما را افسرده کند

تحقیقات جدید نشان می‌دهد انتخاب برخی رژیم‌های غذایی خاص ممکن است به بروز افسردگی در افراد منجر شود.

به گزارش نیویورک پست، در این پژوهش عادات غذایی ۲۸ هزار بزرگسال آمریکایی بررسی شد. نتایج این تحقیق نیز در مجله BMJ Nutrition Prevention & Health چاپ شده و هم‌اکنون در دسترس عموم قرار دارد. از بین شرکت‌کنندگان در این آزمایش، ۲۹ درصد وزن عادی داشتند و ۳۳ درصد هم دچار اضافه‌وزن بودند. ۳۸ درصد شرکت‌کنندگان نیز چاق محسوب می‌شدند.

محققان الگوهای غذایی را به 4 دسته تقسیم کردند: محدودکننده کالری، محدودکننده مواد مغذی (کم‌چرب)، محدودکننده قند، نمک یا کربوهیدرات، الگوی غذایی تثبیت شده یا افرادی که در رژیم نبودند.

حدود ۸۷ درصد شرکت‌کنندگان رژیم غذایی خاصی را دنبال نمی‌کردند اما ۸ درصد رژیم محدودکننده کالری داشتند، ۳ درصد محدودیت مواد مغذی را انتخاب کرده بودند و ۲ درصد هم از الگوی غذایی تثبیت‌شده پیروی می‌کردند.

پرسش‌نامه‌های بررسی ملی سلامت و تغذیه آمریکا نشان داد ۸ درصد شرکت‌کنندگان علائم افسردگی را گزارش کرده‌اند. علاوه‌براین، افرادی که رژیم‌های محدودکننده کالری یا مواد مغذی داشتند، نسبت به کسانی که رژیم خاصی نداشتند، نمرات بالاتری در شاخص‌های ناراحتی عاطفی و جسمی ثبت کردند که نشان می‌دهد رژیم‌های محدودکننده و بدون نظارت ممکن است به سلامت روان افراد آسیب برسانند.

همچنین محققان دریافتند افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آنها در دسته دارای اضافه‌وزن قرار می‌گیرد، بیشتر احتمال دارد به افسردگی مرتبط با رژیم غذایی مبتلا شوند.

دکتر «ونکات بهات»، روان‌پزشک، پژوهشگر بالینی و نویسنده اصلی مقاله دراین‌باره گفت: «یافته‌ها هشدار می‌دهند که باید با رژیم‌های بیش از حد محدود یا نامتعادل، به‌ویژه در افرادی که قبلاً با استرس یا چالش‌های مرتبط با وزن مواجه بوده‌اند، با احتیاط برخورد کرد.»

محققان دریافتند کیفیت رژیم غذایی افراد ارتباط مستقیمی با خطر بروز افسردگی در آنها دارد. افرادی که در رژیم غذایی خود بیش‌ از حد از غذاهای فوق فرآوری شده استفاده می‌کنند، بیشتر احتمال دارد به افسردگی مبتلا شوند.

منبع: دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو

تولید نیروگاه‏‌های اتمی جهان تا سال ۲۰۵۰ سه برابر می‌شود

صنعت هسته‌ای جهانی در سال‌های اخیر، به دلیل نگرانی‌های اقلیمی و تقاضای بی‌امان انرژی برای فناوری‌های قرن بیست و یکم، رنسانس بزرگی را تجربه کرده است. راکتورهای هسته‌ای فعلاً بخش کوچکی از برق جهان را تأمین می‌کنند، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تولید نیروگاه‌های اتمی جهان باید تا سال ۲۰۵۰ سه برابر شود تا اهداف اقلیمی تحقق یابند.

رئیس سازمان انرژی اتمی در فروردین‌ماه امسال گفت: ایران برای دستیابی به ظرفیت ۲۰,۰۰۰ مگاوات برق هسته‌ای برنامه‌ریزی کرده است. درحالی‌که ساخت نیروگاه براکه امارات متحده عربی با ظرفیت اسمی 5600 مگاوات از سال 2009 شروع و در سال 2023 به پایان رسید و 25 درصد برق مورد نیاز امارات را تامین می‌کند، تاکنون عملکرد نیروگاه اتمی بوشهر تنها هزار مگاوات بوده است. با توجه به بحران ناترازی و کمبود برق در ایران که دیگر تنها به تابستان و فصول گرم محدود نمی‌شود، فناوری هسته‌ای می‌توانست در تامین برق مورد نیاز بار بزرگی از روی دوش نیروگاه‌های حرارتی بردارد.

محاسبات ابری و هوش مصنوعی به این فشار می‌افزایند: مورگان استنلی سال گذشته تخمین زد که تا سال ۲۰۲۷، هوش مصنوعی مولد می‌تواند به اندازه نیاز اسپانیا به برق در سال ۲۰۲۲ انرژی مصرف کند. همزمان با صف‌آرایی شرکت‌هایی مانند آمازون، مایکروسافت و متا پلتفرمز برای استفاده بیشتر از انرژی هسته‌ای، پیام واضح است: به رآکتورهای بیشتری، به فوریت، نیاز است. طبق گزارش گروه ویژه هوای پاک، در ربع قرن آینده به 9 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری هسته‌ای نیاز خواهد بود تا ظرفیت هسته‌ای سه برابر شود، تقریباً 250 میلیارد دلار در سال.

بر اساس آخرین گزارش «وضعیت انرژی هسته‌ای جهان» که ارزیابی مستقلی از تحولات هسته‌ای در جهان فراهم می‌آورد تا اول ژوئیه ۲۰۲۴، در مجموع ۴۰۸ راکتور در ۳۲ کشور در حال فعالیت بودند. این رقم یک واحد بیشتر از گزارش سال 2023، 10 واحد کمتر از سال ۱۹۸۹ و ۳۰ واحد کمتر از اوج ۴۳۸ واحدی سال ۲۰۰۲ بود. بر اساس همین گزارش در پایان سال ۲۰۲۳، ظرفیت اسمی خالص تولید برق هسته‌ای عملیاتی ۳۶۴ گیگاوات بود. تا اواسط سال ۲۰۲۴، ظرفیت اسمی عملیاتی به 367/3 گیگاوات رسید که 0/2 گیگاوات بیشتر از رکورد قبلی پایان سال ۲۰۰۶ یعنی 367/1 گیگاوات است.

گزارش سال 2025 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز منتشر نشده و آخرین گزارش این نهاد مربوط است به سال 2024 که اعداد و ارقام آن اندکی با گزارش«وضعیت انرژی هسته‌ای جهان» متفاوت است. بر اساس این گزارش:

در پایان سال ۲۰۲۳، در تمام دنیا ۴۱۳ راکتور هسته‌ای عملیاتی بودند و ظرفیت عملیاتی آنها 371/5 گیگاوات ساعت بود.

علاوه بر این، ۵۹ راکتور با ظرفیت کل 61/1 گیگاوات ساعت در حال ساخت و ۲۵ راکتور با ظرفیت کل 21/3 گیگاوات ساعت در حالت تعلیق فعالیت بودند.

پنج راکتور هسته‌ای جدید با ظرفیت کل ۵ گیگاوات ساعت به شبکه متصل شدند و پنج راکتور با ظرفیت کل ۶ گیگاوات ساعت از مدار خارج شدند. ساخت شش راکتور جدید آغاز شد و انتظار می‌رود ظرفیت کل این راکتورها 6/9 گیگاوات ساعت باشد.

در مقایسه با سال ۲۰۲۲، کل تولید برق از تمام منابع انرژی حدود 2/6 درصد و تولید برق از راکتورهای هسته‌ای حدود 2/1 درصد افزایش یافت.

انرژی هسته‌ای در سال ۲۰۲۳، 9/2درصد از کل تولید برق را تشکیل داد که نسبت به سال ۲۰۲۲ بدون تغییر باقی ماند.

در زمینه تولید برق هسته‌ای، ایالات متحده با 779/2 تراوات ساعت در صدر قرار دارند. پس از ایالات متحده کشورهای چین با 406/5، فرانسه با 323/8، فدراسیون روسیه با 204، کره با 171/6، کانادا با 83/5، ژاپن با 77/5 و اسپانیا با 54/4 تراوات ساعت در رتبه‌های بعدی تولید برق هسته‌ای دنیا قرار گرفته‌اند. سوئد، هند، بریتانیا، فنلاند، بلژیک، امارات، جمهوری چک، سوئیس، پاکستان، اسلواکی، بلغارستان، مجارستان، برزیل، مکزیک، بلاروس، رومانی، آرژانتین، آفریقای جنوبی، ایران، اسلونیا، هلند و ارمنستان در رتبه‌های بعدی هستند.

بر اساس همین گزارش، فرانسه با تولید 64/8 درصد کل برق تولیدی از انرژی هسته‌ای بالاترین میزان تولید برق هسته‌ای را در سبد انرژی خود دارد و ایران با 1/7 درصد، کمترین بخش سبد انرژی خود را به برق هسته‌ای اختصاص داده است.

گزارش سال 2024 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید:

انرژی هسته‌ای در سال ۲۰۲۳، 9/2درصد از کل تولید برق را تشکیل داد که نسبت به سال ۲۰۲۲ بدون تغییر باقی ماند.

گزارش سال 2024 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید:

انتظار می‌رود کل ظرفیت تولید برق تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۲ درصد افزایش یابد و تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر شود.

آمارهای نهادهای نظارتی از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهند که از هر سه راکتور هسته‌ای موجود در دنیا دو راکتور بیش از ۳۰ سال در حال فعالیت بوده و تقریباً ۳۰ درصد راکتورها بیش از ۴۰ سال عمر دارند.

در بهترین حالت فرض بر این است که طول عمر عملیاتی اکثر راکتورهای هسته‌ای که برای از رده‌خارج‌سازی برنامه‌ریزی شده‌اند، به گونه‌ای افزایش می‌یابد که تنها حدود ۸۴ گیگاوات از ظرفیت تولید برق هسته‌ای سال ۲۰۲۳ تا سال ۲۰۵۰ از رده خارج شود. انتظار می‌رود این امر تا سال ۲۰۵۰ منجر به افزایش ظرفیت خالص به میزان ۵۵۷ گیگاوات شود.

در بدترین حالت از رده‌خارج‌سازی‌های بیشتری اتفاق خواهد افتاد؛ به طوری که ۱۶۶ گیگاوات از ظرفیت تولید برق هسته‌ای سال ۲۰۲۳ تا سال ۲۰۵۰ از رده خارج می‌شود. انتظار می‌رود با این روند از رده‌خارج‌سازی‌ها میزان افزایش ظرفیت خالص تا سال 2025 تنها ۱۲۲ گیگاوات باشد.

بر پایه گزارش «وضعیت انرژی هسته‌ای جهان» در اواسط سال 2024، ۱۳ کشور (سه کشور کمتر از اواسط سال ۲۰۲۳) میزبان ۵۹ پروژه ساخت راکتور بودند. اما از میان این تعداد راکتور، حداقل ۲۳ پروژه با تأخیر مواجه هستند؛ از میان پروژه‌هایی که تاکنون با تاخیر مواجه بوده‌اند، حداقل ۱۰ کشور افزایش تأخیر را گزارش کرده‌اند.

تا اواسط سال ۲۰۲۴، چین با 27 واحد، بیشترین تعداد راکتور‌های در حال ساخت را داشت، اما هیچ راکتوری در خارج از کشور نساخته است. روسیه با ۲۶ واحد در حال ساخت، که ۲۰ واحد آن در هفت کشور دیگر است، بر بازار بین‌المللی تسلط داشت.

ساخت ۶ راکتور در سال ۲۰۲۳ آغاز شد: ۵ راکتور در چین و ۱ راکتور توسط روسیه در مصر.

شرکت‌های تحت کنترل دولت چین و روسیه از دسامبر ۲۰۱۹ تا اواسط ۲۰۲۴، تمام ۳۵ پروژه ساخت راکتور را در جهان تحت کنترل خود داشته‌اند. در ادامه وابستگی دنیا به فناوری هسته‌ای روسیه هم بررسی خواهد شد. کره جنوبی آرام و بی‌سروصدا وارد این باشگاه شده است.

علاوه بر روس‌اتم روسیه، شرکت EDF فرانسه هم در حال حاضر به عنوان پیمانکار اصلی در حال ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در خارج از کشور است که از جمله آنها دو واحد در بریتانیا در حال ساخت است. ۹۳ درصد از کل پروژه‌های ساخت‌وساز مربوط به راکتورهای هسته‌ای در حال انجام یا در کشورهای دارای سلاح هسته‌ای است یا توسط شرکت‌های تحت کنترل این کشورها در کشورهای دیگر انجام می‌شود.

در بسیاری ازکشورها برق تجدیدپذیر بادی و خورشیدی از برق هسته‌ای پیش افتاده است.اما افزایش نیاز مراکز داده این کشورها را به فکر افزایش تعداد نیروگاه‌های هسته‌ای انداخته است.

بلژیک. دراین کشور در سال 2023 تولید انرژی هسته‌ای ۲۵ درصد کاهش یافت. سه واحد از پنج واحد باقی‌مانده قرار است در سال ۲۰۲۵ تعطیل شوند، درحالی‌که بهره‌برداری از دو واحد اخیر تا سال ۲۰۳۷ تمدید می‌شود، منوط به اینکه به تأیید کمیسیون اروپا برسد.

ژاپن. دو راکتور در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ مجدداً راه‌اندازی شدند و تعداد راکتورها مجموعاً به ۱۲ واحد عملیاتی رسید، درحالی‌که ۲۱ راکتور همچنان در خاموشی بلندمدت هستند. تولید انرژی هسته‌ای ژاپن ۴۹ درصد افزایش یافته است اما سهم انرژی هسته‌ای در کل برق تولیدی این کشور دوباره کاهش یافته و از 6/1 درصد به 5/6 درصد رسید.

کره جنوبی. این کشور پنجمین برنامه بزرگ انرژی هسته‌ای را در جهان اداره می‌کند. بدهی خالص شرکت دولتی KEPCO، سازنده راکتورهای هسته‌ای به رقم بی‌نظیر ۱۴۷ میلیارد دلار رسید. درباره حضور این کشور در صنعت انرژی هسته‌ای دنیا بیشتر توضیح خواهیم داد.

ترکیه. راه‌اندازی واحد یک نیروگاه هسته‌ای آکویو تا سال ۲۰۲۵ به تعویق افتاد. اما الپ‌ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه می‌گوید که روسیه، کره جنوبی و چین برای مشارکت در ساخت دومین و سومین نیروگاه هسته‌ای این کشور ابراز علاقه کرده‌اند.

بریتانیا. راه‌اندازی واحد یک نیروگاه هسته‌ای هینکلی پوینت‌سی برای سال‌های ۲۰۲۹-۲۰۳۱ برنامه‌ریزی شده و هزینه این دو واحد 52/5 تا 59/2 میلیارد دلار آمریکا تخمین زده می‌شود.

ایالات متحده. پس از ۱۱ سال ساخت‌وساز، نیروگاه ووگتل-۴ در مارس ۲۰۲۴ به شبکه برق متصل شد و هزینه‌های کلی برای ووگتل-۳ و ۴ حدود ۳۶ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده شده است. فعلاً هیچ راکتوری در ایالات متحده در دست ساخت نیست. با این حال مقامات دولت دونالد ترامپ در حال تدوین دستورات اجرایی برای تسریع در تصویب و ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در سراسر ایالات متحده هستند.

در سال ۲۰۲۳، کل سرمایه‌گذاری در ظرفیت برق تجدیدپذیر غیرآبی به رکورد ۶۲۳ میلیارد دلار رسید، یعنی ۲۷ برابر تصمیمات سرمایه‌گذاری جهانی گزارش‌شده برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای. ظرفیت‌های انرژی خورشیدی و بادی به ترتیب ۷۳ درصد و ۵۱ درصد رشد کردند و در نتیجه ۴۶۰ گیگاوات ظرفیت جدید ترکیبی در مقابل کاهش ۱ گیگاواتی ظرفیت هسته‌ای ایجاد شد. تأسیسات جهانی بادی و خورشیدی ۵۰ درصد بیشتر از نیروگاه‌های هسته‌ای برق تولید کردند.

چین بیش از ۲۰۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی و تنها ۱ گیگاوات ظرفیت هسته‌ای اضافه کرد؛ انرژی خورشیدی در مجموع ۵۷۸ تراوات ساعت برق تولید کرد و ۴۰ درصد از برق تولید شده توسط انرژی هسته‌ای پیشی گرفت. با اضافه کردن برق بادی و سایر انواع برق تجدیدپذیر غیرآبی مانند زیست‌توده، کل تولید خالص برق تجدیدپذیر چهار برابر بیشتر از تولید برق هسته‌ای بود.

اتحادیه اروپا، بیشترین میزان افزایش ظرفیت برق تجدیدپذیر را تجربه کرد و سهم تجدیدپذیرها از کل تولید برق این منطقه به ۴۴ درصد رسید و برای اولین بار از ۴۰ درصد فراتر رفت. نیروگاه‌های خورشیدی و بادی روی هم رفته ۷۲۱ تراوات ساعت تولید کردند یعنی تقریباً یک‌چهارم بیشتر از انرژی هسته‌ای با ۵۸۸ تراوات ساعت. از سویی برای اولین بار، انرژی‌های تجدیدپذیر غیرآبی، برق بیشتری نسبت به مجموع تمام سوخت‌های فسیلی تولید کردند و انرژی باد به تنهایی از سوخت گاز فسیلی پیشی گرفت. تولید برق از سوخت‌های فسیلی با کاهش بی‌سابقه ۱۹ درصدی، به پایین‌ترین سطح خود تاکنون رسید.

روسیه، یکی از تأمین‌کنندگان اصلی جهانی خدمات سوخت هسته‌ای، از جمله استخراج اورانیوم، فرآوری، غنی‌سازی و تولید سوخت برای راکتورهای آب تحت فشار VVER طراحی شده توسط شوروی است که 19 مورد از آنها در اتحادیه اروپا و 15 مورد در اوکراین کار می‌کنند. از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، اعضای اتحادیه اروپا و سایر کشورهای منطقه در مورد محروم کردن روسیه از جریان‌های درآمدی قابل توجه حاصل از صادرات این فناوری توسط روسیه و کاهش خطر ذاتی وابستگی منطقه به این کشور بسیار اندیشیده و اقداماتی هم برنامه‌ریزی کرده‌اند. اما برخلاف آنچه که در تأمین نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ از روسیه شاهد بودیم و تحریم‌های بین‌المللی تا حدودی توانست بر درآمد روسیه تاثیر بگذارد، بخش هسته‌ای چندان تحت تاثیر این تحریم‌ها قرار نگرفت.

درحالی‌که ایالات متحده در آوریل 2023 تحریم‌هایی را علیه برخی از شرکت‌های تابعه شرکت دولتی روس‌اتم اعمال کرد و واردات محصولات اورانیوم از روسیه را در ماه مه 2024 ممنوع کرد، اتحادیه اروپا هیچ تحریمی در بخش هسته‌ای اعمال نکرده است. سکوت و بی‌عملی اتحادیه اروپا در این حوزه نشانه‌ای قوی از وابستگی منطقه به روسیه است. روسیه نقش بسیار مهمی در زنجیره تأمین جهانی سوخت هسته‌ای دارد.

طبق گزارش انجمن جهانی هسته‌ای (WNA)، روسیه تا سال ۲۰۲۰، حدود ۲۰ درصد از ظرفیت‌های تبدیل اورانیوم اولیه جهان و ۴۶ درصد از ظرفیت‌های غنی‌سازی در سطح جهان را در اختیار داشته است. در سال ۲۰۲۲، روسیه ۵ درصد از تولید اورانیوم طبیعی جهان را به خود اختصاص داده است، قزاقستان ۴۳ درصد و ازبکستان 6/7 درصد، درحالی که هر دو کشور روابط نزدیکی با روسیه دارند.

کره‌جنوبی بهترین صنعت انرژی اتمی در مقیاس بزرگ را در خارج از چین و روسیه ایجاد کرده است. فناوری اتمی بومی کره‌جنوبی بی‌سروصدا و کارآمد در سواحل جنوب شرقی این کشور بدون دخالت روسیه یا چین، جزو سازندگان پیشرو هسته‌ای جهان شده است. در بخش راکتورسازی ایالات متحده و فرانسه زمانی سنگ بنای این صنعت بودند اما حالا دچار روند نزولی شده‌اند.

دراین بخش روسیه و چین، به دلیل نگرانی‌های امنیت ملی، در جذب مشتریان غربی مشکل دارند و ژاپن پس از فاجعه فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ هنوز نتوانسته رونق گذشته را به صنعت راکتورسازی خود بازگرداند. درنتیجه کره جنوبی که در زمینه صادرات هسته‌ای نسبتاً تازه‌کار است، در موقعیتی قرار می‌گیرد که از این فرصت سودآور استفاده کند. طبق تحلیل بلومبرگ بیزینس‌ویک کره جنوبی توانسته است در ساخت ۴۳ درصد از راکتور‌های هسته‌ای برنامه‌ریزی‌شده و پیشنهادی در سراسر جهان سهیم شود و این کشور در دهه آینده به یکی از بزرگترین صادرکنندگان فناوری اتمی تبدیل می‌شود.

چین که قرار است تا حدود سال ۲۰۳۰ به بزرگترین تولیدکننده انرژی هسته‌ای جهان تبدیل شود، هنوز یک تأمین‌کننده اصلی خواهد بود، اما در درجه اول برای بازار داخلی خود. کره جنوبی در سال ۲۰۲۲ متعهد شد که تا پایان دهه، ۱۰ راکتور صادر کند. اولین سرمایه‌گذاری خارجی آن، پروژه ۲۰ میلیارد دلاری براکه امارات بود؛ قراردادی که در سال ۲۰۰۹ منعقد و در سال ۲۰۲۳ تکمیل شد. چیزی که بیش از همه جلب توجه کرد این بود که این پروژه با تأخیرهای محدود به پایان رسید؛ شاهکاری قابل توجه در بخشی که به خاطر هزینه‌های هنگفتش شناخته می‌شود.

تابستان گذشته، شرکت برق و هسته‌ای کره (KHNP) با شرکت برق فرانسه (Électricité de France SA) برای ساخت دو راکتور هسته‌ای در یک پروژه ۱۸ میلیارد دلاری شریک شدند.

بلومبرگ بیزینس ویک مزیت کره جنوبی را اثر شبکه‌ای می‌داند: شرکت‌های مهندسی، شرکت‌های ساختمانی، شرکت‌های آب و برق، تأمین‌کنندگان سوخت و بانک‌ها در یک صنعت نزدیک به هم با هم کار می‌کنند. برخی دولتی هستند، برخی دیگر شرکت‌های خصوصی هستند و بسیاری از آنها از بودجه و وام‌های دولتی بهره‌مند می‌شوند؛ رویکردی که گفته می‌شود بی‌شباهت به رویکرد چین یا روسیه نیست. کره جنوبی حتی قبل از شروع صادرات این فناوری، نیم قرن در حال آزمایش توانایی هسته‌ای خود بود.

پس از پایان جنگ کره در سال ۱۹۵۳، سینگمن ری، اولین رئیس‌جمهور پس از جنگ این کشور، راکتورها را ابزاری کلیدی برای تأمین انرژی جهت بازسازی کشور دانست؛ ساخت اولین نیروگاه تجاری در سال ۱۹۷۱ با استفاده از فناوری ایالات متحده آغاز شد. امروزه، ۲۶ راکتور در این کشور وجود دارد و انتظار می‌رود چندین راکتور دیگر تا سال ۲۰۳۸ به بهره‌برداری برسند. در مقابل، توسعه هسته‌ای در ایالات متحده پس از حادثه تری‌مایل‌آیلند در سال ۱۹۷۹ در هریسبورگ پنسیلوانیا، متوقف شد. صنعت هسته‌ای فرانسه پس از فاجعه چرنوبیل در اوکراین در سال ۱۹۸۶ مجبور به مقابله با مخالفت عمومی شد.

ژاپن در سال ۲۰۱۱ دچار فروپاشی بزرگ شد. همه این کشورها سال‌ها عدم فعالیت و کنار گذاشته شدن تخصص هسته‌ای را تجربه کردند؛ کره جنوبی تاکنون از این سرنوشت دور بوده است. طرح‌های راکتور این کشور توسط سازمان الزامات خدمات رفاهی اروپا برای استفاده در اروپا تأیید شده و دهه‌ها تجربه آن، ارتشی از کارگران ماهر را آموزش داده که می‌دانند چگونه سیستم‌های قدرت پیچیده‌ای بسازند که عموماً از هزینه‌های اضافی و مشکلات تأخیر در پروژه‌های دیگر جلوگیری ‌کنند.

کریس گادومسکی، تحلیلگر ارشد هسته‌ای بلومبرگ‌ان‌ای‌اف، می‌گوید: «اگر قرار بود به کشوری توصیه کنم که راکتورهای بزرگ بسازد، کره‌ای‌ها را پیشنهاد می‌کردم.»

منبع: هم میهن

نویسنده : حسین گل صنم لو

حضور چهار مسئول استان در سامانه سامد

به گزارش صدای آفاق، امروز شنبه مورخ 17 خرداد 1404، از ساعت ۹:۰۰ الی ۱۰:۰۰ روز شنبه ۱۷خرداد ماه مدیرکل دامپزشکی ومدیر حج و زیارت استان، از ساعت ۱۰:۰۰ الی ۱۱:۰۰ مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان و از ساعت ۱۱:۰۰ الی ۱۲:۰۰، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان با حضور در سامانه ارتباط مردم و دولت (سامد) و از طریق تلفن ۱۱۱ به‌صورت مستقیم پاسخگوی تماس‌های مردم خواهند بود.
اجرای نظام‌نامه مدیریت ارتباطات مردمی در بستر سامد و تبیین اهداف دولت، تحقق مصادیق حقوق شهروندی، استمرار تعامل مردم و دولت و پاسخگویی به درخواست‌ها و مشکلات هم‌وطنان، ایجاد فرصتی یکسان برای همه اقشار جامعه برای ارتباط مستقیم تلفنی با مسئولین و مدیران دستگاه‌های اجرایی از اهداف اجرای این برنامه است.

نویسنده : حسین گل صنم لو

انقلابی در صنعت حمل‌ونقل پاک: ساخت پیل سوختی فوق سبک با انرژی سه برابر باتری

مهندسان نوعی پیل سوختی طراحی کرده‌اند که بیش از سه برابرِ باتری‌های لیتیوم-یونی، انرژی به‌ازای هر کیلوگرم فراهم می‌کند. این دستگاه که از واکنش میان فلز سدیم و هوا نیرو می‌گیرد، می‌تواند به‌اندازه‌ای سبک باشد که برق‌رسانی به هواپیماها، کامیون‌ها یا کشتی‌ها را امکان‌پذیر سازد.

white

تبلیغات

افراک

باتری‌ها در آستانه رسیدن به محدودیت‌های خود از نظر میزان انرژی قابل‌ذخیره به‌ازای وزن هستند. این موضوع مانعی جدی برای نوآوری در حوزه انرژی و یافتن روش‌های جدید برای تأمین نیروی هواپیماها، قطارها و کشتی‌ها به شمار می‌رود.

اکنون، پژوهشگرانی در «MIT» و مؤسسات دیگر، راه‌حلی ارائه کرده‌اند که می‌تواند به برقی‌سازی این سامانه‌های حمل‌ونقلی کمک کند.

در این مفهوم جدید، به‌جای باتری از نوعی پیل سوختی استفاده شده است – که از نظر عملکرد شبیه باتری است؛ اما به‌جای شارژ مجدد، می‌توان آن را به‌سرعت سوخت‌گیری مجدد کرد.

در این مورد، سوخت مورداستفاده فلز سدیم مایع است که ماده‌ای ارزان‌قیمت و به‌وفور در دسترس به شمار می‌رود. سمت دیگر پیل، هوا است که به‌عنوان منبع اتم‌های اکسیژن عمل می‌کند.

بین این دو، لایه‌ای از ماده سرامیکی جامد به‌عنوان الکترولیت قرار دارد که امکان عبور آزادانه یون‌های سدیم را فراهم می‌سازد و یک الکترود متخلخل رو به هوا نیز واکنش شیمیایی بین سدیم و اکسیژن را تسهیل کرده و برق تولید می‌کند.

در مجموعه‌ای از آزمایش‌ها با یک نمونه اولیه از این دستگاه، پژوهشگران نشان دادند که این پیل می‌تواند بیش از سه برابر انرژی بیشتری به‌ازای هر واحد وزن نسبت به باتری‌های لیتیوم-یون که امروزه در تقریباً تمام خودروهای برقی استفاده می‌شوند – ذخیره کند.

«چیانگ» استاد سرامیک مؤسسه «Kyocera» می‌گوید:

«ما انتظار داریم که مردم فکر کنند این ایده کاملاً دیوانه‌وار است، اگر چنین فکر نکنند، کمی ناامید خواهم شد، چون اگر مردم در ابتدا چیزی را کاملاً غیرمنطقی ندانند، احتمالاً آن ایده انقلابی نخواهد بود.»

او باور دارد که این فناوری واقعاً پتانسیل انقلابی بودن را دارد. به‌ویژه در صنعت هوانوردی، جایی که وزن نقش بسیار حیاتی دارد، چنین بهبودی در چگالی انرژی می‌تواند همان نقطه‌ عطفی باشد که در نهایت پرواز با نیروی برق را در مقیاسی قابل‌توجه عملی و ممکن می‌سازد.

«چیانگ» می‌گوید:

«آستانه‌ای که واقعاً برای هوانوردی الکتریکیِ عملیاتی نیاز دارید، حدود ۱۰۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم است.»

باتری‌های لیتیوم-یونی امروزی که در خودروهای برقی استفاده می‌شوند، در بهترین حالت حدود ۳۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم انرژی ذخیره می‌کنند – که فاصله زیادی با مقدار موردنیاز دارد. او می‌افزاید حتی اگر به ۱۰۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم هم برسیم، این مقدار برای پروازهای بین‌قاره‌ای یا عبور از اقیانوس اطلس کافی نخواهد بود.

این مقدار همچنان فراتر از توانایی هر ترکیب شیمیاییِ باتریِ شناخته‌شده‌ای است، اما «چیانگ» می‌گوید دستیابی به ۱۰۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم می‌تواند فناوری‌ای کلیدی برای هوانوردی الکتریکی منطقه‌ای باشد – بخشی که حدود ۸۰ درصد پروازهای داخلی و ۳۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای صنعت هوانوردی را شامل می‌شود.

این فناوری می‌تواند برای سایر حوزه‌ها نیز نقش تسهیل‌گر داشته باشد، از جمله حمل‌ونقل دریایی و ریلی. او می‌گوید: «همه این‌ها به چگالی انرژی بسیار بالا نیاز دارند و درعین‌حال باید کم‌هزینه باشند و همین نیازها بود که ما را به سمت فلز سدیم جذب کرد.»

طی سه دهه گذشته پژوهش‌های گسترده‌ای برای توسعه باتری‌های لیتیوم-هوا یا سدیم-هوا انجام شده است، اما ساخت آن‌ها به‌گونه‌ای که کاملاً قابل‌شارژ مجدد باشند، چالش‌برانگیز بوده است. «چیانگ» می‌گوید:

«مردم مدت‌هاست از چگالی انرژی بالقوه باتری‌های فلز-هوا آگاه‌اند و این ویژگی بسیار جذاب بوده است، اما تاکنون هرگز به‌صورت عملی محقق نشده است. »

در این مطالعه با استفاده از همان مفهوم پایه الکتروشیمیایی، ولی به‌جای باتری، پیل سوختی ساختند، پژوهشگران توانستند مزایای چگالی انرژی بالا را در قالبی عملی به دست آورند. بر خلاف باتری که مواد آن یک‌بار جمع‌آوری و در یک محفظه مهروموم می‌شود، در پیل سوختی مواد حامل انرژی به‌صورت مداوم وارد و خارج می‌شوند.

تیم پژوهشی دو نسخه مختلف از نمونه اولیه آزمایشگاهی این سیستم را تولید کرد. در نسخه‌ای که «پیل H» نام دارد، دو لوله شیشه‌ای عمودی با یک لوله متصل‌کننده در وسط به هم وصل شده‌اند؛ این لوله شامل یک ماده سرامیکی جامد به‌عنوان الکترولیت و یک الکترود متخلخل هوا است. فلز سدیم مایع، لوله یک طرف را پر می‌کند و هوا از سمت دیگر عبور می‌کند تا اکسیژن لازم برای واکنش الکتروشیمیایی در مرکز فراهم شود که به‌تدریج سوخت سدیم را مصرف می‌کند.

نمونه اولیه دیگر طراحی افقی دارد، به‌طوری که یک سینی از ماده الکترولیت مایع سدیم را در خود جای‌داده است. الکترود متخلخل هوا که واکنش را تسهیل می‌کند، به کف این سینی متصل شده است.

«چیانگ» می‌گوید:

«آزمایش‌ها با استفاده از جریان هوایی که سطح رطوبت آن به‌دقت کنترل شده بود، در سطح یک «پشته» منفرد، میزان انرژی بیش از ۱۵۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم را به دست داد که این مقدار در سطح کل سیستم به بیش از ۱۰۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم ترجمه می‌شود.»

پژوهشگران تصور می‌کنند که برای استفاده از این سیستم در هواپیما، بسته‌های سوختی حاوی مجموعه‌ای از سلول‌ها، مانند قفسه‌های سینی‌های غذا در یک کافه‌تریا، در پیل‌های سوختی قرار داده شوند. فلز سدیم درون این بسته‌ها در حین تأمین انرژی به‌صورت شیمیایی تبدیل می‌شود. سپس جریان محصولات جانبی شیمیایی آن آزاد می‌شود و در مورد هواپیما، این جریان از قسمت عقب هواپیما، مشابه خروجی دود موتور جت خارج می‌شود.

اما یک تفاوت بسیار مهم وجود دارد: در این سیستم هیچ‌گونه انتشار دی‌اکسیدکربن صورت نمی‌گیرد. در عوض، گازهای خروجی که شامل اکسید سدیم هستند، در واقع دی‌اکسیدکربن موجود در جو را جذب می‌کنند. این ترکیب به‌سرعت با رطوبت هوا واکنش داده و هیدروکسید سدیم – ماده‌ای که معمولاً به‌عنوان پاک‌کننده لوله فاضلاب استفاده می‌شود – تولید می‌کند.

سپس هیدروکسید سدیم به‌راحتی با دی‌اکسیدکربن ترکیب شده و کربنات سدیم جامد را تشکیل می‌دهد که در نهایت به بی‌کربنات سدیم، یا همان جوش‌شیرین، تبدیل می‌شود.

«چیانگ» همچنین می‌افزاید:

«وقتی با فلز سدیم شروع می‌کنید، یک زنجیره طبیعی از واکنش‌ها به‌صورت خودبه‌خودی رخ می‌دهد؛ ما هیچ کاری لازم نیست انجام دهیم تا این فرایند اتفاق بیفتد، فقط کافی‌ست هواپیما را به پرواز درآوریم.»

به‌عنوان یک مزیت اضافه، اگر محصول نهایی یعنی بی‌کربنات سدیم وارد اقیانوس شود، می‌تواند به کاهش اسیدیته آب کمک کند و یکی دیگر از اثرات مخرب گازهای گلخانه‌ای را خنثی سازد.

استفاده از هیدروکسید سدیم برای جذب دی‌اکسیدکربن پیش‌تر به‌عنوان روشی برای کاهش انتشار کربن پیشنهاد شده بود، اما به‌تنهایی راه‌حلی اقتصادی محسوب نمی‌شود، زیرا این ترکیب بسیار گران‌قیمت است. «اما در اینجا، این ماده یک محصول جانبی است»، «چیانگ» توضیح می‌دهد؛ بنابراین در عمل رایگان است و بدون هزینه‌ی اضافی، فواید زیست‌محیطی به همراه دارد.

نمایی شماتیک از اکوسیستم پیل سوختی سدیم-هوا در صنعت هوانوردی، دریانوردی و ریلی

اکوسیستم پیل سوختی سدیم-هوا که امکان برق‌رسانی به هوانوردی، راه‌آهن و کشتیرانی را فراهم می‌کند.

«چیانگ» می‌گوید که به طور ذاتی، این پیل سوختی جدید ایمن‌تر از بسیاری از باتری‌های دیگر است. فلز سدیم بسیار واکنش‌پذیر است و باید به‌خوبی محافظت شود. مانند باتری‌های لیتیومی، سدیم هم در صورت تماس با رطوبت می‌تواند به طور خودبه‌خودی مشتعل شود.

«چیانگ» می‌گوید:

«هرگاه باتری با چگالی انرژی بسیار بالا داشته باشید، ایمنی همیشه یک نگرانی است؛ زیرا اگر غشایی که دو واکنش‌دهنده را از هم جدا می‌کند پاره شود، ممکن است واکنش از کنترل خارج شود.»

اما در این پیل سوختی، یک طرف فقط هوا است که رقیق و محدود است؛ بنابراین دو واکنش‌دهنده‌ی متراکم کنار هم قرار ندارند. اگر دنبال چگالی انرژی بسیار بالا هستید، به دلایل ایمنی بهتر است به‌جای باتری، از پیل سوختی استفاده کنید.

اگرچه این دستگاه در حال حاضر فقط به‌صورت یک نمونه اولیه‌ی کوچک و تک‌سلولی وجود دارد، اما چیانگ می‌گوید که این سیستم به‌راحتی قابل‌گسترش به اندازه‌های عملیاتی برای تجاری‌سازی است.

اعضای این تیم تحقیقاتی در حال حاضر شرکتی به نام «Propel Aero» تأسیس کرده‌اند تا این فناوری را توسعه دهند. این شرکت هم‌اکنون در شتاب‌دهنده استارتاپی «MIT» به نام «The Engine» مستقر است.

تولید مقدار کافی فلز سدیم برای امکان‌پذیر کردن اجرای گسترده و در مقیاس جهانی این فناوری باید عملی باشد، زیرا این ماده پیش‌تر در حجم بالا تولید شده است. زمانی که بنزین سرب‌دار رایج بود و پیش از اینکه کنار گذاشته شود، فلز سدیم برای تولید تترااتیل سرب که به‌عنوان افزودنی استفاده می‌شد، به کار می‌رفت و در ایالات متحده با ظرفیت سالانه ۲۰۰,۰۰۰ تن تولید می‌شد. «چیانگ» می‌گوید:

«این موضوع به ما یادآوری می‌کند که فلز سدیم زمانی در مقیاس بزرگ تولید می‌شد و به طور ایمن در سراسر آمریکا مدیریت و توزیع می‌گردید.»

علاوه بر این، سدیم عمدتاً از سدیم کلرید (نمک طعام) به دست می‌آید، بنابراین منبع آن فراوان، در سراسر جهان به طور گسترده توزیع‌شده و به‌راحتی قابل‌استخراج است – برخلاف لیتیوم و سایر موادی که در باتری‌های خودروهای الکتریکی امروزی استفاده می‌شوند. این ویژگی، سدیم را به گزینه‌ای بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر و پایدارتر برای تولید انبوه تبدیل می‌کند.

سیستمی که پژوهشگران در نظر دارند از کارتریج‌های قابل‌شارژ مجدد استفاده می‌کند که با فلز سدیم مذاب پر و سپس مهروموم می‌شوند. وقتی این کارتریج‌ها مصرف می‌شوند، به یک ایستگاه سوخت‌گیری بازگردانده شده و با سدیم تازه پر می‌شوند. از آنجا که نقطه ذوب سدیم ۹۸ درجه سلسیوس است – درست کمی پایین‌تر از نقطه جوش آب – گرم‌کردن آن برای ذوب و شارژ مجدد کارتریج‌ها نسبتاً ساده و کم‌هزینه خواهد بود. این طراحی، فرایند سوخت‌گیری را بسیار سریع‌تر و ساده‌تر از شارژ باتری‌های لیتیومی می‌سازد.

در مرحله ابتدایی، تیم تحقیقاتی قصد دارد یک سلول سوختی به اندازه یک آجر تولید کند که بتواند حدود ۱۰۰۰ وات‌ساعت انرژی فراهم کند – مقداری که برای تأمین انرژی یک پهپاد بزرگ کافی است. هدف از این کار، اثبات عملی‌بودن ایده در مقیاسی واقعی و کاربردی، مانند استفاده در کشاورزی است. آن‌ها امیدوارند که تا یک سال آینده، این نمونه‌ی نمایشی آماده شود.

«سوگانو» که بخش عمده‌ای از کارهای تجربی این پروژه را به‌عنوان بخشی از رساله دکترای خود انجام داده و اکنون در استارتاپ مرتبط مشغول به کار است، می‌گوید یکی از بینش‌های کلیدی در این تحقیق، نقش رطوبت در فرایند الکتروشیمیایی بوده است.

او هنگام آزمایش دستگاه با اکسیژن خالص و سپس با هوای معمولی دریافت که میزان رطوبت هوا برای کارآمد بودن واکنش بسیار حیاتی است. در حضور رطوبت، محصولات تخلیه سدیم به‌جای اینکه به شکل جامد تشکیل شوند، به‌صورت مایع شکل می‌گیرند. این موضوع باعث می‌شود تخلیه و دفع این محصولات توسط جریان هوا به‌مراتب ساده‌تر انجام شود.

او می‌گوید:

«نکته‌ی کلیدی این بود که بتوانیم این محصول تخلیه مایع را تشکیل دهیم و به‌راحتی خارجش کنیم، درحالی‌که در شرایط خشک، این محصولات به‌صورت جامد شکل می‌گرفتند و دفع آن‌ها دشوارتر بود.»

«گانتی-اگر‌وال» اشاره می‌کند که تیم تحقیقاتی از شاخه‌های متنوعی از مهندسی برای توسعه این فناوری بهره گرفته است. به‌عنوان‌مثال، تحقیقات زیادی روی سدیم در دماهای بالا انجام شده، اما هیچ‌یک از آن‌ها شامل سیستمی با رطوبت کنترل‌شده نبوده‌اند.

او می‌گوید:

«ما از پژوهش‌های مرتبط با پیل سوختی برای طراحی الکترود خود بهره گرفتیم، از تحقیقات قدیمی‌تر روی باتری‌های دمای بالا الهام گرفتیم، و همچنین از مطالعات نوظهور در زمینه باتری‌های سدیم – هوا استفاده کردیم – و در نهایت همه این‌ها را با هم ترکیب کردیم.»

این رویکرد ترکیبی منجر به افزایش چشمگیر عملکرد دستگاه شده است؛ موضوعی که به گفته‌ی او، کلید موفقیت آن‌ها بوده است.

نویسنده : حسین گل صنم لو