چین بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر غیرهسته‌ای جهان را به آب انداخت

فوجیان دومین ناو در جهان با فناوری منجنیق الکترومغناطیسی برای پرتاب سریع هواپیماها محسوب می‌شود.

چین سومین ناو هواپیمابر خود به نام فوجیان (Fujian) را در مراسمی با حضور رئیس‌جمهور این کشور به آب انداخت. فوجیان پیشرفته‌ترین ناو جنگی چین است و همچنین اولین ناو آن با فناوری منجنیق الکترومغناطیسی محسوب می‌شود. ایالات متحده تنها کشور دیگری است که چنین ناوی دارد.

با ظرفیت جابه‌جایی بیش از 80,000 تن، فوجیان بزرگ‌ترین ناو جنگی غیرهسته‌ای در جهان است. این ناو از ماه مه 2024 و حدود 2 سال پس از رونمایی اولیه، آزمایش‌های دریایی خود را آغاز کرده بود.

مهم‌ترین ویژگی آن فناوری منجنیق الکترومغناطیسی است که ارتقای چشمگیری نسبت به ناوهای قبلی چین یعنی لیائونینگ (Liaoning) و شاندونگ (Shandong) پیدا کرده. با این فناوری، هواپیماهایی که روی ناو قرار می‌گیرند با سرعت بالاتری پرتاب می‌شوند و همچنین در مسافت‌های کوتاه‌تر قادر به حمل بارهای سنگین‌تر هستند.

مقایسه با ناو آمریکایی

در مقایسه‌ با ناو هواپیمابر USS Gerald R. Ford ساخت آمریکا که از فناوری مشابهی پشتیبانی می‌کند، گفته شده که سیستم ساخت آمریکا با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است. هفته گذشته نیز رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، این فناوری را «گران و غیرقابل اعتماد» خوانده بود.

ناو فوجیان به احتمال زیاد ترکیبی از جنگنده‌های J-35A، جنگنده‌های سنگین J-15T و جنگنده‌های الکترونیکی J-15DT را حمل خواهد کرد. هواپیماهای هشداردهنده و کنترل KJ-600 نیز احتمالاً در این فهرست قرار بگیرند.

فوجیان که اکنون وارد مرحله عملیاتی خود شده، آخرین‌بار در سپتامبر گذشته و به مناسبت سالگرد پایان جنگ جهانی دوم، مورد آزمایش قرار گرفته بود. در این رژه، چین جدیدترین هواپیماها و فناوری‌های پیشرفته استتار خود را نیز به نمایش گذاشت.

نویسنده : حسین گل صنم لو

مطالعه جدید: گوش‌دادن به موسیقی می‌تواند خطر زوال‌ عقل را تا 39 درصد کاهش دهد

یافته‌های تازه نشان می‌دهد موسیقی حافظه و عملکرد شناختی را تقویت می‌کند.

پژوهشی تازه نشان می‌دهد که گوش‌دادن منظم به موسیقی می‌تواند خطر ابتلا به زوال‌ عقل را تا 39 درصد کاهش دهد و نقش چشمگیری در حفظ سلامت مغز در دوران سالمندی داشته باشد.

به‌گزارش SciTechDaily، نتایج یک مطالعه گسترده از دانشگاه مانش استرالیا نشان می‌دهد که موسیقی نقش قابل‌توجهی در حفظ سلامت مغز سالمندان دارد. طبق این تحقیق که بیش از 10,800 فرد بالای 70 سال را بررسی کرده، افرادی که به‌طور منظم به موسیقی گوش می‌دهند، در مقایسه با کسانی که هرگز موسیقی گوش نمی‌کنند یا به‌ندرت یا صرفاً گهگاه آهنگ می‌شنوند، تا 39 درصد کمتر در معرض ابتلا به زوال‌ عقل هستند. کسانی که نواختن ساز را در برنامه روزانه خود داشتند نیز شاهد کاهش 35 درصدی ریسک زوال عقل بودند.

کاهش خطر زوال‌ عقل با گوش‌دادن منظم به موسیقی

این پژوهش به سرپرستی «اما جافا» و «پروفسور جوآن رایان» انجام شده و نشان داده است که ارتباطی میان گوش‌دادن به موسیقی و عملکرد شناختی بهتر مغز وجود دارد. افرادی که موسیقی بخش ثابت زندگی روزمره‌شان است، در آزمون‌های حافظه اپیزودیک (مربوط به یادآوری رویدادهای روزانه) و عملکردهای شناختی امتیازات بالاتری کسب کردند و احتمال ابتلا به زوال‌ عقل یا اختلالات شناختی در آنها پایین‌تر بوده است.

طبق یافته‌ها، افرادی که همیشه به موسیقی گوش می‌دادند، نسبت به سایرین 39 درصد کمتر دچار زوال‌ عقل و 17 درصد کمتر دچار نقص عملکرد شناختی شده بودند. در کسانی که هم به موسیقی گوش می‌دادند و هم ساز می‌نواختند، میزان کاهش خطر زوال‌ عقل به 33 درصد و کاهش خطر افت عملکرد شناختی به 22 درصد رسیده بود. به‌ گفته «اما جافا»، این نتایج نشان می‌دهد که موسیقی می‌تواند ابزاری ساده، کم‌هزینه و در‌دسترس برای حفظ سلامت مغز در سالمندان باشد، هرچند هنوز نمی‌توان رابطه علت و معلولی قطعی میان این دو عامل را اثبات کرد.

«پروفسور رایان» نیز تأکید دارد که با توجه به نبود درمان قطعی برای زوال‌ عقل، یافتن راه‌هایی برای پیشگیری از بروز یا به‌تعویق‌انداختن آن اهمیت زیادی دارد. او خاطرنشان می‌کند که پیری مغز تنها به سن و ژنتیک محدود نمی‌شود، بلکه سبک‌زندگی و محیط اطراف نیز تأثیر مستقیمی بر سلامت شناختی دارند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که فعالیت‌هایی چون گوش‌دادن یا نواختن موسیقی می‌تواند به‌عنوان نوعی مداخله سبک‌زندگی مؤثر در حفظ عملکرد ذهنی و کاهش خطر زوال‌ عقل در سال‌های پایانی عمر به‌کار گرفته شود.

منبع: دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو

دستاورد بزرگ دانشمندان: بهبود ۲۰ هزار برابری داروی شیمی‌درمانی در کشتن سلول‌های سرطانی

پژوهشگران با بازطراحی ساختاری یک داروی شیمی‌درمانی (5-Fu)، اثربخشی آن در کشتن سلول‌های سرطانی را تا ۲۰ هزار برابر افزایش دادند.

پژوهشگران دانشگاه نورث‌وسترن آمریکا ساختار مولکولی یک داروی شناخته‌شده شیمی‌درمانی را بازطراحی کردند و انحلال‌پذیری، اثربخشی و ایمنی آن را افزایش دادند. محققان این دارو را به شکل «اسیدهای نوکلئیک کروی» (SNA) ساختند؛ یک ساختار نانویی که دارو را در رشته‌های DNA ادغام می‌کند. و نتایج آزمایش آن شگفت‌آور بود.

براساس گزارش سایت دانشگاه نورث‌وسترن، طراحی داروی جدید ترکیبی را که به‌طور معمول به سختی حل می‌شود و ضعیف عمل می‌کند، به درمانی بسیار قوی و هدفمند تبدیل کرد که به سلول‌های سالم آسیب نمی‌رساند. هنگامی که این نسخه مبتنی‌بر SNA در یک مدل حیوانی کوچک مبتلا به لوسمی حاد میلوئیدی یا AML (نوعی سرطان خون مقاوم) آزمایش شد، نتایج شگفت‌انگیزی نشان داد. این دارو:

تا ۲۰ هزار برابر مؤثرتر از داروی اصلی در ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی بود.
۱۲.۵ برابر کارآمدتر وارد سلول‌های لوسمی شد.
پیشرفت سرطان را ۵۹ برابر کندتر کرد.
و تمام اینها بدون ایجاد هیچ‌گونه عوارض جانبی قابل تشخیص انجام شد.

بازطراحی داروی شیمی‌درمانی سنتی

محققان روی داروی شیمی‌درمانی سنتی «۵-فلوئورواوراسیل» (5-Fu) تمرکز داشتند. این دارو اغلب به‌طور مؤثری به سلول‌های سرطانی نمی‌رسد و چون به بافت‌های سالم نیز حمله می‌کند، عوارض جانبی شدیدی از جمله تهوع، خستگی و حتی نارسایی قلبی ایجاد می‌کند.

به گفته محققان، مشکل خود دارو نیست، بلکه نحوه هضم آن در بدن است. 5-Fu انحلال‌پذیری بسیار ضعیفی دارد (کمتر از یک درصد در مایعات بیولوژیکی حل می‌شود). داروها برای ورود به سلول‌ها باید ابتدا در جریان خون حل شوند.

برای حل این مشکل، محققان از SNAها استفاده کردند. SNAها نانوساختارهای کروی با یک هسته نانوذره و یک پوسته متراکم از DNA یا RNA هستند. در این مطالعه جدید، آ‌نها داروی 5-Fu را به صورت شیمیایی در رشته‌های DNA سازنده پوسته SNA ادغام کردند.

این بازطراحی ساختاری، نحوه تعامل 5-Fu با سلول‌های سرطانی را کاملاً تغییر داد. سلول‌ها به راحتی فرم SNA را شناسایی و جذب کردند. هنگامی که SNA وارد سلول شد، آنزیم‌ها پوسته DNA را تجزیه و مولکول‌های دارو را آزاد کردند، که این امر سلول سرطانی را از درون نابود کرد.

در آزمایش‌های روی موش‌ها، این درمان سلول‌های لوسمی را در خون و طحال تقریباً به‌طور کامل از بین برد و بقای حیوانات را به طور قابل توجهی افزایش داد. از آنجایی که SNAها به‌طور انتخابی سلول‌های AML را هدف قرار دادند، بافت‌های سالم آسیبی ندیدند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال ACS Nano منتشر شده است.

منبع: دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو

تحقیق جدید: فعالیت شبانه در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند سلامت روان را تهدید کند

در این تحقیق فعالیت کاربران در شبکه اجتماعی توییتر سابق یا ایکس فعلی بررسی شده است.

پژوهش جدید نشان می‌دهد افرادی که در طول شب در شبکه‌های اجتماعی پست منتشر می‌کنند، بیشتر نشانه‌های ضعف سلامت روان را نشان داده‌اند.

براساس یافته‌های این تحقیق، کاربرانی که دیروقت از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، نه‌تنها از سلامت روان پایین‌تری برخوردار هستند، بلکه بیشتر احتمال دارد علائم افسردگی و اضطراب را گزارش کنند. تا امروز بیشتر پژوهش‌ها درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان، بر میزان استفاده از این پلتفرم‌ها تمرکز داشتند، اما محققان دانشگاه بریستول در تحقیق خود روی نقش زمان در این مورد تمرکز کرده‌اند.

استفاده دیرهنگام از شبکه‌های اجتماعی و افت سلامت روان

محققان برای این مطالعه فعالیت کاربران در شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر سابق را بررسی کردند. آنها حدود 310 نفر را براساس زمان انتشار پست‌های خود و همچنین پاسخ به پرسش‌نامه‌های سلامت روان برای این بررسی‌ها برگزیدند.

پژوهشگران در مجموع 18288 پست (شامل ری‌پست‌ها) را که بین ژانویه 2008 تا فوریه 2023 منتشر شده بود، تحلیل کردند؛ یعنی پیش از اینکه نام توییتر به ایکس تغییر کند.

نتیجه تحقیق نشان داد سلامت روان افرادی که به‌طور میانگین بین 11 شب تا 5 صبح توییت کرده‌اند، به‌مراتب ضعیف‌تر از کسانی بوده که در طول روز فعال بودند. پژوهشگران تخمین زده‌اند که فعالیت شبانه در شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده تفاوتی حدوداً 2 درصدی در سلامت روان افراد است.

آنها همچنین ارتباطی میان ارسال پست شبانه با افسردگی و اضطراب نیز مشاهده کردند، اما شدت این ارتباط کمتر بوده است.

تیم تحقیقاتی تأکید دارد که استفاده شبانه از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند باعث به‌تعویق‌افتادن خواب شود، زیرا افراد بیدار می‌مانند تا از این پلتفرم‌ها استفاده کنند. به گفته آنها، ارسال پست یا پیام در ساعات پایانی شب ممکن است موجب برانگیختگی شناختی شود و نور آبی گوشی‌های هوشمند نیز می‌تواند تولید هورمون ملاتونین (تنظیم‌کننده خواب) را مهار کند.

در تحقیق آنها که در نشریه Scientific Reports منتشرشده آمده است:

تمام این عوامل ممکن است باعث تأخیر در خوابیدن و کاهش کیفیت و کمیت آن شوند، درحالی‌که بهبود کیفیت خواب معمولاً با سلامت روان بهتر همراه است.

نویسنده : حسین گل صنم لو

اولین فرد در تاریخ؛ ثروت ایلان ماسک به ۵۰۰ میلیارد دلار رسید

هم‌زمان با رشد سهام تسلا، اسپیس ایکس و xAI، ثروت ماسک عصر چهارشنبه به 500.1 میلیارد دلار رسید.

یلان ماسک، مدیرعامل تسلا و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های فناوری، برای اولین‌بار در تاریخ موفق شده ارزش دارایی‌های خالص خود را به بیش از 500 میلیارد دلار برساند. این دستاورد بی‌سابقه درحالی ثبت شده که ارزش سهام تسلا و سایر شرکت‌های تحت مالکیت او در ماه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است.

براساس شاخص میلیاردرهای فوربز، ثروت ماسک عصر چهارشنبه به‌وقت نیویورک به 500.1 میلیارد دلار رسید. هرچند کمی بعد این میزان اندکی کاهش یافت و در سطحی بالاتر از 499 میلیارد دلار تثبیت شد.

رشد هم‌زمان تسلا، اسپیس‌ایکس و xAI و ثروت ایلان ماسک

افزایش ثروت ایلان ماسک معمولاً با افزایش ارزش شرکت‌های او همراه است. این‌بار نیز علاوه‌بر تسلا، شرکت‌های دیگر ماسک ازجمله استارتاپ هوش مصنوعی xAI و شرکت فضایی اسپیس ایکس نیز در ماه‌های اخیر با رشد مواجه شده‌اند.

تسلا که بیش از 12 درصد سهام آن متعلق به ماسک است، امسال رشد بیش از 20 درصدی را تجربه کرده و تنها در معاملات چهارشنبه، ارزش سهام آن 3.3 درصد افزایش یافت. استقبال سرمایه‌گذاران از تمرکز بیشتر ماسک بر مدیریت شرکت‌ها و فاصله گرفتن از فعالیت‌های سیاسی، یکی از عوامل این رشد عنوان شده است.

با این دستاورد، ماسک فاصله چشمگیری با دیگر میلیاردرهای جهان پیدا کرده است. «لری الیسون»، بنیان‌گذار اوراکل، با دارایی حدود 350.7 میلیارد دلار در رتبه دوم قرار دارد. جالب آنکه الیسون ماه گذشته به‌طور موقت از ماسک پیشی گرفته بود؛ چرا که سهام اوراکل به‌دلیل پیش‌بینی‌های مثبت در زمینه هوش مصنوعی و زیرساخت‌های ابری، بیش از 40 درصد جهش داشت.

با وجود این موفقیت‌ها، تسلا همچنان با چالش‌هایی ازجمله رقابت شدید با سازندگان خودروهای برقی چینی مانند BYD مواجه است. این شرکت اکنون در مسیر تبدیل شدن به یک غول هوش مصنوعی و رباتیک قرار دارد.

هیئت‌مدیره تسلا اعلام کرده درصورت تحقق مجموعه‌ای از اهداف جاه‌طلبانه طی یک دهه آینده (ازجمله فروش یک میلیون ربات هوش مصنوعی، فروش 120 میلیون خودروی دیگر و افزایش هشت‌برابری ارزش شرکت) ایلان ماسک می‌تواند بسته پاداش خود به ارزش بیش از یک تریلیون دلار را دریافت کند. ماسک همچنین ماه گذشته حدود 1 میلیارد دلار سهام تسلا خریداری کرد؛ اقدامی که تحلیلگران آن را نشانه‌ای از اعتماد او به آینده شرکت می‌دانند.

نویسنده : حسین گل صنم لو

میلیون‌ها نفر ممکن است بعد از کرونا حس بویایی خود را از دست داده باشند

بسیاری از افراد حتی اطلاعی از ضعیف‌شدن حس بویایی خود ندارند.

یک پژوهش گسترده که با پشتیبانی مؤسسه ملی سلامت آمریکا انجام شده نشان می‌دهد تأثیر کرونا روی حس بویایی ممکن است بسیار فراگیرتر و ماندگارتر از آن چیزی باشد که اغلب تصور می‌شود. حتی بیمارانی که علائم قابل‌توجهی نداشتند نیز در آزمایش‌های بویایی عملکرد ضعیفی نشان دادند.

به گزارش ساینس دیلی، بیماری کرونا بسیاری از افراد را با اختلالات پنهان و بلندمدت حس بویایی روبه‌رو کرده است، اما مسئله اینجاست که بسیاری از افراد حتی متوجه اختلال در حس بویایی خود نشده‌اند. دانشمندان هشدار می‌دهند این مسئله می‌تواند بر ایمنی، سلامت روان و همچنین نشانه‌ای از خطرات عصبی آینده باشد.

بیماری کرونا حس بویایی بسیاری از افراد را ضعیف کرده است

مطالعه جدیدی که با استفاده از یک تست عینی شامل ۴۰ بو انجام شده نشان می‌دهد افرادی که گمان می‌کنند پس از ابتلا به کرونا حس بویایی‌شان ضعیف شده، احتمالاً درست فکر می‌کنند. حتی کسانی که خود متوجه هیچ مشکلی در بویایی نیستند نیز ممکن است دچار اختلال در حس بویایی باشند.

این مطالعه توسط مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) و با پشتیبانی هسته علوم بالینی آن در مرکز سلامت NYU Langone انجام شده است. در این پروژه، تیمی از پژوهشگران در سراسر ایالات متحده ارتباط میان ویروس عامل کووید-۱۹ و هیپوسمیا (کاهش توانایی بویایی) را بررسی کردند.

نتایج این تحقیق نشان داد ۸۰ درصد از شرکت‌کنندگانی که پس از ابتلا به کووید-۱۹ تغییر در توانایی بویایی خود را گزارش کرده بودند، حدود دو سال بعد در تست بالینی تشخیص بو نمره پایینی کسب کردند. در میان این گروه، ۲۳ درصد به‌شدت دچار اختلال بودند یا به‌طور کامل حس بویایی خود را از دست داده بودند.

همچنین نکته قابل‌توجه این است که ۶۶ درصد از شرکت‌کنندگان مبتلا که هیچ مشکلی در بویایی احساس نکرده بودند نیز در ارزیابی عملکرد غیرطبیعی نشان دادند.

دکتر «لئورا هورویتز»، یکی از نویسندگان اصلی مطالعه، گفت: «یافته‌های ما تأیید می‌کند افرادی که سابقه ابتلا به کووید-۱۹ دارند ممکن است به‌ویژه در معرض ضعف حس بویایی باشند، مشکلی که درحال‌حاضر در میان عموم مردم کمتر مورد توجه قرار گرفته است.»

منبع: دیجیات.

نویسنده : حسین گل صنم لو

بزرگ‌ترین توربین بادی هوایی جهان با موفقیت در چین آزمایش شد

این توربین پرنده می‌تواند برق مناطق دورافتاده را تأمین کند.

چین با موفقیت اولین پرواز آزمایشی بزرگ‌ترین و قدرتمندترین توربین بادی هوایی جهان را انجام داد. این نیروگاه پرنده غول‌پیکر که S1500 نام دارد، اولین توربین در نوع خود است که می‌تواند در مقیاس مگاوات برق تولید کند.

اکنون S1500 اولین توربین بادی هوایی جهان است که توانسته یک مگاوات برق تولید کند. مدیرعامل و طراح ارشد این پروژه این آزمایش را «یک گام مهم به سوی استفاده از این محصول در دنیای واقعی» توصیف کرد.

این پروژه حاصل همکاری یک استارتاپ پیشرو (Sawes Energy Technology)، دانشگاه تسینگهوا و آکادمی علوم چین است و پس از این آزمایش موفق، قرار است تست‌های بیشتری در مناطق و محیط‌های مختلف انجام شود. تیم توسعه‌دهنده اعلام کرده است که تولید انبوه این توربین‌ها برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده و انتظار می‌رود اولین واحدها در همان سال به شبکه برق متصل شوند.

طراحی منحصربه‌فرد این توربین‌ها، آنها را برای کاربردهای خاصی ایده‌آل می‌کند. یکی از مهم‌ترین مزایای آنها، قابلیت استقرار و جابه‌جایی سریع است. این ویژگی به آنها امکان می‌دهد تا به سرعت برق را برای مناطق دورافتاده، جزایر و مکان‌های فاجعه‌زده که دسترسی به شبکه برق ندارند، تأمین کنند. این «پاوربانک‌های پرنده» می‌توانند به‌طور موقت جایگزین زیرساخت‌های آسیب‌دیده شوند.

علاوه‌براین، با توسعه این فناوری، می‌توان از آن به عنوان بخشی از شبکه سراسری برق استفاده کرد و یک منبع انرژی پاک، ارزان و قابل اعتماد را به سبد انرژی کشورها افزود.

منبع:دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو

انتشار فراخوان اولویت‌های پژوهشی و فناوری سازمان سنجش آموزش كشور (1407-1404)

سرپرست مرکز پژوهش، نوآوری و هوشمندسازی سازمان سنجش آموزش کشور از انتشار فراخوان اولویت‌های پژوهشی و فناوری سازمان سنجش آموزش کشور با شروع سال تحصیلی ۱۴۰۴ خبر داد.

دکتر عبدالکریم شادمهر با اعلام این خبر، گفت: سازمان سنجش آموزش کشور بر اساس برنامه تحولی چهار ساله، نیازهای پژوهشی و فناوری خود را در قالب فراخوان منتشر کرد و در این فراخوان از اساتید، صاحب‌نظران، پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند برای ارائه ایده‌های کاربردی و نوآورانه دعوت شده است.
وی افزود: پژوهشگران مراکز پژوهشی وابسته به دانشگاه‌ها، مؤسسات، پژوهشکده‌ها، پارک‌های علم و فناوری و اندیشکده‌ها و سایر مراکز پژوهشی می‌توانند بر حسب محورهای پژوهشی اعلام شده ایده‌های اولیه خود را ارائه دهند و در صورت تأیید ایده اولیه از پژوهشگران برای تدوین طرح پژوهشی دعوت به عمل خواهد آمد.
سرپرست مرکز پژوهش سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به جزئیات فراخوان منتشر شده، گفت: علاقه‌مندان مهلت دارند تا ایده‌های خود را به همراه شرح سوابق علمی تا پانزده آبان ماه سال جاری به نشانی الکترونیک (Research@sanjesh.org) ارسال نمایند و پس از بررسی از صاحبان ایده‌های حاوی راه‌حل‌های نوآورانه و کاربردی برای تدوین پیشنهادهای پژوهشی در قالب موردنظر (www.craqe.ir) دعوت به عمل می‌آید و در صورت تأیید در مراحل داوری و تصویب در شورای پژوهشی، قراردادهای پژوهشی با رعایت قوانین ضوابط و مقررات مربوط، منعقد خواهد شد.
دکتر شادمهر در پایان خاطرنشان کرد: برخی از محورهای پژوهشی در سامانه « نان » به نشانی (https://nan.ac) قابل دسترسی است و دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز می‌توانند در قالب تدوین پایان نامه و رساله در انجام پژوهش‌ها مشارکت نمایند.
برای دریافت متن فراخوان اینجا را کلیک کنید

منبع: سایت سنجش

نویسنده : حسین گل صنم لو

ماه خونین در ایران؛ رصد ماه‌گرفتگی جذاب ۱۶ شهریور را از دست ندهید

شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ آسمان اکثر کشورها میزبان یک پدیده نجومی تماشایی خواهد بود؛ یک ماه‌گرفتگی کامل که قرص ماه را به رنگ قرمز وهم‌انگیزی، مشهور به «ماه خونین»، درخواهد آورد.

این رویداد که دومین خسوف کامل سال ۲۰۲۵ است، یک پدیده جهانی خواهد بود و تقریباً 77 درصد از ساکنان زمین، از جمله در ایران، فرصت تماشای آن را خواهند داشت. اما چرا ماه خونین می‌شود؟

ماه‌گرفتگی کامل یا «خسوف کلی» زمانی رخ می‌دهد که زمین دقیقاً میان خورشید و ماه قرار می‌گیرد و سایه کامل خود را بر روی ماه می‌اندازد. اما دلیل رنگ قرمز ماه در این حالت، جو زمین است. جو زمین مانند یک فیلتر عمل می‌کند و درحالی‌که نور خورشید از آن عبور می‌کند، طیف‌های آبی را پراکنده می‌کند و فقط به طیف‌های قرمز اجازه عبور می‌دهد. به‌همین دلیل ماه به رنگ سرخ دیده می‌شود.

زمان‌بندی دقیق رویداد ماه خونین در ایران

این خسوف یک رویداد طولانی است که بیش از ۵ ساعت طول خواهد کشید، اما بخش‌های جذاب و اصلی آن در میانه شب رخ می‌دهد. ساکنان ایران می‌توانند تمام مراحل این پدیده را طبق زمان‌بندی پایین مشاهده کنند:

ساعت ۱۸:۵۸: آغاز خسوف نیم‌سایه‌ای | ماه به آرامی شروع به کم‌نور شدن می‌کند.
ساعت ۱۹:۵۷: آغاز خسوف جزئی | سایه زمین شروع به خوردن ماه می‌کند و رنگ ماه به تدریج قرمز می‌شود.
ساعت ۲۱:۰۰: آغاز خسوف کامل | ماه به‌طور کامل در سایه زمین فرو می‌رود و کاملاً قرمز می‌شود.
ساعت ۲۱:۴۱: اوج خسوف | ماه در تاریک‌ترین بخش سایه زمین قرار می‌گیرد و به تیره‌ترین حالت خود می‌رسد.
ساعت ۲۲:۲۲: پایان خسوف کامل | ماه شروع به خروج از سایه کامل می‌کند.
ساعت ۲۳:۲۶: پایان خسوف جزئی | ماه به‌طور کامل از سایه زمین خارج می‌شود و دوباره به رنگ عادی بازمی‌گردد.
ساعت ۰۰:۲۵ (بامداد دوشنبه): پایان خسوف نیم‌سایه‌ای | رویداد به طور کامل به پایان می‌رسد.

این ماه‌گرفتگی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. از آنجایی که این رویداد تنها چند روز قبل از رسیدن ماه به نزدیک‌ترین فاصله خود از زمین (حالت حضیض) رخ می‌دهد، قرص ماه کمی بزرگ‌تر از حد معمول به نظر خواهد رسید.

علاوه‌براین، پیش‌بینی می‌شود که این یک خسوف بسیار تاریک و پررنگ باشد، زیرا بخش قابل‌توجهی از قطر ماه از تاریک‌ترین قسمت سایه زمین عبور خواهد کرد. این رویداد یک فرصت عالی برای علاقه‌مندان به نجوم و عکاسی است.

برای تماشای ماه‌گرفتگی به هیچ ابزار خاصی نیاز ندارید، اما استفاده از یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک می‌تواند جزئیات بیشتری از سطح ماه و تغییر رنگ آن را به شما نشان دهد.

نویسنده : حسین گل صنم لو

برای اولین‌بار در جهان، پزشکان چینی ریه خوک را به یک انسان پیوند زدند

این پیوند بر روی یک مرد ۳۹ ساله که دچار مرگ مغزی شده بود، انجام شد.

جراحان در چین برای نخستین‌بار در جهان ریه یک خوک را که با مهندسی ژنتیک اصلاح شده بود، با موفقیت به یک انسان مرگ مغزی پیوند زدند. این ریه برای ۹ روز در بدن گیرنده زنده و فعال باقی ماند.

این دستاورد گامی مهم اما اولیه در حوزه «پیوند اعضا از حیوان به انسان» (بیگانه‌پیوندی) محسوب می‌شود؛ حوزه‌ای که هدف نهایی آن، حل بحران جهانی کمبود عضو است. بااین‌حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که تا رسیدن به کاربرد بالینی این روش، به‌ویژه برای ریه‌ها، راه بسیار درازی در پیش است.

به گزارش CNN، این عمل آزمایشی بر روی یک مرد ۳۹ ساله که پس از خونریزی مغزی دچار مرگ مغزی شده بود، انجام شد. تیم جراحی در بیمارستان دانشگاه پزشکی گوانگژو، پس از دریافت رضایت خانواده بیمار، ریه یک خوک را که شش تغییر ژنتیکی برای کاهش خطر پس‌زدن عضو در آن اعمال شده بود، به بدن بیمار پیوند زدند.

نتایج اولیه امیدوارکننده بود؛ بدن گیرنده دچار پس‌زدگی «فوق حاد» (Hyperacute rejection) که یک واکنش ایمنی سریع و شدید است، نشد و ریه در ساعات اولیه عملکرد خوبی داشت. اما مسائل دیگری به سرعت خود را نشان دادند.

پس از ۲۴ ساعت، علائم اولیه پس‌زدگی، از جمله تجمع مایعات و آسیب به بافت ریه، مشاهده شد. با وجود استفاده از داروهای قدرتمند سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، بدن گیرنده به تدریج شروع به حمله به عضو پیوندی کرد و در طول ۹ روز، آسیب به ریه به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت. درنهایت، این آزمایش در روز نهم و به درخواست خانواده بیمار، متوقف شد.

کارشناسان تأکید می‌کنند که ریه پیچیده‌ترین عضو برای پیوند، حتی در پیوندهای انسان به انسان است. برخلاف قلب یا کلیه، ریه‌ها به‌طور مداوم با محیط بیرون در تماس هستند و باید در برابر آلودگی‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها از خود دفاع کنند. این امر باعث می‌شود که سیستم ایمنی در ریه بسیار حساس و فعال باشد و در نتیجه، احتمال پس‌زدن عضو پیوندی در آن بسیار بالاتر است.

دکتر «آنکیت بهارات» (Ankit Bharat)، رئیس بخش جراحی قفسه سینه در دانشگاه نورث‌وسترن، با اشاره به تصاویر سی‌تی اسکن این آزمایش می‌گوید: «آسیب زیادی [به ریه] وارد شده است. کاملاً متقاعد نشده‌ام که هیچ پس‌زدگی فوق حادی وجود نداشته است.»

بااین‌حال تمام کارشناسان متفق‌القول هستند که این مطالعه، یک گام مهم و یک تجربه یادگیری مؤثر است. این آزمایش به دانشمندان اجازه داد تا موانع ایمنی، فیزیولوژیکی و ژنتیکی را که باید بر آن‌ها غلبه کرد، از نزدیک مشاهده کنند. بااین‌حال، هیچ‌کس این دستاورد را به عنوان یک موفقیت بالینی تلقی نمی‌کند. دکتر «آدام گریزمر» (Adam Griesemer)، از جراحان پیوند در دانشگاه نیویورک، می‌گوید: «هیچ‌کس برای یک پیوند ریه ۹ روزه ثبت‌نام نمی‌کند.»

درحال‌حاضر، مسیرهای تحقیقاتی دیگری مانند استفاده از ریه خوک به عنوان یک داربست برای رشد سلول‌های بنیادی انسانی، ممکن است در کوتاه‌مدت راه‌حل‌های عملی‌تری ارائه دهند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Nature Medicine منتشر شده است.

منبع:دیجیاتو

نویسنده : حسین گل صنم لو